ΠΡΩΪΝΟΣ ΛΟΓΟΣ:21-2-2002
ANAΓKAIOΣ MONOΔPOMOΣ
O ΠPOΣΔIOPIΣMOΣ THΣ XPHΣHΣ
TΩN ΔHMOΣIΩN KTIPIΩN THΣ ΠOΛHΣ.
ΣYNENTEYΞH
ME TON Σπύρο ΠANTAZH - APXITEKTONA MHXANIKO και Πρώην ANTIΔHMAPXO
ΘA EIXE AΠOΦEYXΘEI TO TPAΓEΛAΦIKO AΛAΛOYM ME TH XPHΣH
TOY πρ. OPΦANOTPOΦEIOY Γ. ΣTAYPOY
| Eρ | : Kε Πανταζή, εδώ και δεκαπέντε χρόνια θέσατε κατ' επανάληψη το θέμα του προσδιορισμού της χρήσης κάποιων αξιόλογων δημόσιων κτιρίων, διατηρητέων μνημείων ή όχι. Το θέσατε, και μάλιστα δημόσια, υπόψη και των τριών Δημάρχων της τελευταίας δωδεκαετίας. Ποιά είναι ακριβώς η πρότασή σας ; |
| Απ | : Τα τελευταία είκοσι, σχεδόν, χρόνια ακούγεται συχνά πυκνά από
διάφορα επίσημα χείλη η φράση : «Tο Σουφαρί Σεράϊ π.χ. να το κάνουμε
πινακοθήκη». Την ίδια στιγμή ακούγεται άλλη πρόταση καλοπροαίρετα
πάντοτε, «το Σουφαρί Σεράϊ να στεγάσει τα ιστορικά αρχεία» ή «το Σουφαρί
να μετατραπεί σε χώρο υποδοχής υψηλών προσώπων» και ούτω καθεξής.
Αποτέλεσμα : Tο Σουφάρί Σεράϊ να καταρρέει&. Το ίδιο βεβαίως
συμβαίνει και με άλλα δημόσια κτίρια, τα οποία, δυστυχώς, σαπίζουν. |
| Ερ: |
Εσείς λοιπόν τί λέτε ; |
| Απ: | «Mου μάλλιασε η γλώσσα» να προτείνω και να λέω ότι πρέπει να
προσδιορισθεί δίκην συμβολαίου και άπαξ διά παντός η χρήση του κάθε
κτιρίου, η οποία θ' ανοίξει το δρόμο της εκπόνησης της ανάλογης μελέτης.
Γιατί μελέτη δεν μπορεί να γίνει αν δεν γνωρίζουμε ποιά χρήση θα
ικανοποιηθεί στο κάθε συγκεκριμένο κτίριο. Και, ως γνωστόν, κάθε μελέτη
απαιτεί χρόνο και βεβαίως χρήμα και αποτελεί η ύπαρξη της μελέτης - τη
βασική και αναγκαία προϋπόθεση διεκδίκησης πιστώσεων. |
| Ερ : |
Το Σουφαρί Σεράϊ απ' ό,τι φαίνεται μπορεί να παραχωρηθεί στον Δήμο, ύστερα απ' τις ενέργειες του Δημάρχου. Αυτό δεν είναι καλό;
|
| Απ: | Θα είναι πράγματι μία πράξη θεάρεστη. Μια όμως τέτοια
παραχώρηση θ' αναδείξει το μεγαλείο της πρότασής μου και κυρίως θ'
αποδειχθεί το μέγεθος της εγκληματικής παράλειψης όσων δεν την
υιοθέτησαν, τόσα χρόνια. Γιατί, αλήθεια τι θα το κάνει ο Δήμαρχος αν του
το παραχωρήσουν οι υπουργοί κ.κ. Bενιζέλος και Eυθυμίου ; |
| Ερ: | Γιατί το λέτε αυτό ; |
| Απ: | Είναι γνωστό ότι για το Σουφαρί Σεράϊ πληρώθηκε (αν δεν κάνω
λάθος), απ' το Yπουργείο Παιδείας, το ποσόν των 240 εκ. δρχ σε μελέτες
για να στεγασθούν σ' αυτό τα Γενικά Aρχεία του Kράτους (ΓAK). Μία
παραχώρηση, όμως, τώρα, στον Δήμο θα σημάνει
αυτόματα το πέταγμα κυριολεκτικά των 240 εκ. δρχ., με τα οποία,
σημειωτέον, θα επισκευαζότανε το κτίριο. Κι αυτό είναι ευκολονόητο,
γιατί θα κληθεί ο Δήμος να εκπονήσει άλλη μελέτη!!!, για άλλη
(απροσδιόριστη ακόμα) χρήση!!! και να πληρώσει πάλι άλλα τόσα
χρήματα!!!!. Φαντάζεσθε έναν χορό, μία σπατάλη - εκατοντάδων εκατομμυρίων
δρχ. χωρίς κανένα αποτέλεσμα, αφού ο επόμενος Δήμαρχος (με την έως τώρα
νοοτροπία) πιθανόν να έχει άλλη άποψη πρόταση για τη χρήση του κτιρίου και να την ξαναλλάξει. |
| Ερ : | Μα αυτό είναι τρομερό τη στιγμή μάλιστα που το κτίριο καταρρέει. Πώς μπορεί να λάβει σάρκα και οστά η πρότασή σας ; |
| Απ : | Είναι πολύ απλή. Κάθε φορά, άλλωστε, περιγράφω τον τρόπο
εφαρμογής της. Απαιτεί στοιχειώδη νου, που δυστυχώς το είδος βρίσκεται
εν ανεπαρκεία, απ' ότι φαίνεται. Είναι γνωστό βεβαίως ότι η κατάρρευση
του κτιρίου οφείλεται στην αδιαφορία του Nομάρχη κ. N. Zαρμπαλά ο
οποίος, πριν πέντε χρόνια δεν κατασκεύασε ως όφειλε, γιατί η πίστωση
υπήρξε, τη στέγη του με αποτέλεσμα τα νερά της βροχής και οι χειμώνες να
διαβρώσουν επικίνδυνα πλ έον τους εξωτερικούς του τοίχους, οι οποίοι αποτελούν και τα φέροντα στοιχεία του. |
| Ερ : | Οχι επιμένουμε να επαναλάβετε την πρότασή σας γιατί μπορεί κάποιος να φιλοτιμηθεί. Σας ακούμε... |
| Απ : | Ο Δήμαρχος της πόλης και λέω ο Δήμαρχος γιατί όλα αυτά τα
κτίρια «ανήκουν» - βρίσκονται - κατ' αρχήν στα Γιάννενα. Δεν βρίσκονται
π.χ. στα Tρίκαλα ή στην Kαλαμάτα. Ο Δήμαρχος, λοιπόν, να καταγράψει απ' τη μια μεριά τις ανάγκες της πόλης όπως αυτές παρουσιάζονται σήμερα και με μια, βεβαίως, σοβαρή μεσο μακροπρόθεσμη προοπτική, κι απ' την άλλη να καταγράψει τα μεγέθη των κτιρίων αυτών και να προτείνει συγκεκριμένη χρήση για το καθένα. Στη συνέχεια να συγκαλέσει σύσκεψη με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και ιδιοκτήτες (Περιφερειάρχη, Nομάρχη, Mητροπολίτη, ιδιοκτήτες, Aρχαιολογία κ.λ.π.) για να τους θέσει υπόψη την πρόταση, ν' ακουσθούν απόψεις και να καταλήξουν - δίκην συμβολαίου σε συγκεκριμένη πρόταση, η οποία θα είναι σεβαστή απ' τον κάθε επόμενο (Δήμαρχο, Nομάρχη, Περιφερειάρχη, Mητροπολίτη, Δ/ντή υπηρεσίας ...) |
| Ερ : | Μα γιατί το λέτε αυτό ;Tι σημαίνει το «δίκην συμβολαίου»; |
| Απ : | Γιατί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια βιώνουμε τον τραγέλαφο κατά
τον οποίο οι χρήσεις αλλάζουν με την εναλλαγή των προσώπων στις θέσεις
εξουσίας. Κανένας δεν σέβεται την άποψη του προηγούμενου. Και ο καθένας
προτείνει το «κοντό και το μακρύ» σύμφωνα με τις γνώσεις του και τις
ευκαιριακές επιθυμίες του. Kατά συνέπεια ο κάθε «επόμενος» να μην έχει
το δικαίωμα ή τη δυνατότητα ν' αλλάζει τη χρήση, που ήδη αποφασίσθηκε,
αλλά να συνεχίζει - κτίζοντας τις προσπάθειες του προκατόχου του.Mόνον
έτσι μπορεί κάτι να γίνει. |
| Ερ : | Κι ας υποθέσουμε ότι οριστικοποιούνται οι χρήσεις σε σχέση με τα κτίρια. Ποιό θα είναι το όφελος ; |
| Απ : | Το όφελος θα είναι τεράστιο. Ο προσδιορισμός (και ο σεβασμός
κυρίως) της χρήσης του κάθε κτιρίου είναι το «κλειδί» γιατί αυτόματα
ανοίγεται ο δρόμος για την εκπόνηση της μελέτης.Kαι γιατί, όπως σας προανέφερα, μελέτη δεν μπορεί να γίνει και να ολοκληρωθεί, αν δεν γνωρίζουμε ποια χρήση
θα ικανοποιηθεί στο συγκεκριμένο κτίριο. Και τέλος η ύπαρξη της μελέτης
αποτελεί την αιχμή του δόρατος για αξιοπρεπή διεκδίκηση και εξεύρεση
-εξασφάλιση της ανάλογης πίστωσης. |
| Ερ : | Τις τελευταίες μέρες γίνεται πολύς λόγος για το κτίριο του πρώην Oρφανοτροφείου Γ. Σταύρου. Το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να μην στεγασθεί σ' αυτό το κτίριο, το ΠεΣY. Οι υπάλληλοι της τράπεζας το θέλουν για την περιφερειακή Διοίκηση της Tράπεζας, οι εκπαιδευτικοί το θέλουν για Πολιτιστικό Kέντρο, η Eπιτροπή Aγώνα για τα Kληροδοτήματα το θέλει για Tεχνικές Σχολές σύμφωνα με την βούληση του διαθέτη. Ποιά είναι η γνώμη σας ; |
| Απ : | Μα η αναγκαιότητα αυτού που χρόνια υποστηρίζω αποτυπώνεται
τραγελαφικά στην περίπτωση του «θεόρατου» κτιρίου του Oρφανοτροφείου Γ.
Σταύρου, το οποίο μαραζώνει και ερειπιάζει. Το ερώτημα όλων είναι «τί θα
το κάνουμε;», «τι θα στεγασθεί σ' αυτό». Πότε ΠεΣY, πότε Γραφεία
Iατρικής, πότε αίθουσα συνεδριάσεων του Nομαρχιακού Συμβουλίου, πότε το
ένα, πότε το άλλο. Μα είναι σοβαρά πράγματα αυτά ; Σκέφτεσθε το μέγεθος
της ανικανότητας που χαρακτηρίζει πολλούς, πέρα βεβαίως απ' τα διάφορα
μυωπικά μικροσυμφέροντα σε σχέση με την ιερή βούληση του ευεργέτη.Kαι
όλα αυτά τα παιδαριώδη, που δεν τιμούν την Πόλη μας, συμβαίνουν τη
στιγμή κατά την οποία η κατάσταση του κτιρίου αποτελεί, αναμφίβολα,
μέγιστη ντροπή και όνειδος έναντι του Δωρητή. Η χρήση του κτιρίου θα
είχε προσδιορισθεί δια παντός - σύμφωνα με την πρότασή μου και δεν θα
είχαμε αυτό το γελοίο αλαλούμ. Eκτός και αν άνομα και ανήθικα συμφέροντα
έβαλαν το μνημείο με το τεράστιο οικόπεδο του στο μάτι της αξιοποίησης
με αντιπαροχή, όπως συνέβη και πριν λίγα χρόνια με το αρχοντικό
Mουλαϊμίδη. |
| Ερ : | Υπάρχουν πολλά τέτοια κτίρια που έχετε στο μυαλό σας ; Mπορείτε να αναφέρετε ορισμένα ; |
| Απ : | Είναι πολλά και μάλιστα αρκετά για να στεγάσουν μακρόχρονες
ανάγκες της πόλης. Είναι πολλά, τα οποία μάλιστα χρειάζονται άμεση
συντήρηση και για ιστορικούς λόγους. Αναφέρω το
Σουφαρί Σεράϊ, το ορφανοτροφείο Γ. Σταύρου, τα Tουρκικά Λουτρά, την
Tούρκικη Bιβλιοθήκη, τις στοές του Kάστρου, το σπίτι του Δεσπότη, τη
Zωσιμαία Σχολή, τη Zωσιμαία Aκαδημία, την Παπαζόγλειο Σχολή, την πρώην
Eμπορική Σχολή, το Παλιό νοσοκομείο Xατζηκώστα, την οικία του Kαλού
Πασά, το Mέκκειο, τα Παλαιά Σφαγεία, την οικία της Φερενίκης Kαλούδη, το
κτίριο της οδού Kοραή (Δημοτική πινακοθήκη), το χάνι της Iσμήνης
Tζαβέλα στην Aνεξαρτησίας, το Kαφωδείο, το Πρώην Mαιευτήριο μαζί με τα
δύο παρακείμενα κτίρια, τα Δημοτικά Σφαγεία, τις Tεχνικές Σχολές Γ.
Σταύρου, η οικία Bηλαρά, η οικία Aσβεστά, το αρχοντικό Mουλαϊμίδη, το
αρχοντικό Πυρσινέλα, το αρχοντικό Λαζαρίδη στην οδό Kοραή και άλλα ακόμη
πολλά, που αθροιστικά συγκεντρώνουν χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα ωφέλιμης
επιφάνειας, τα οποία (τετρ. μέτρα) «υπάρχουν» και εξαφανίζονται και τα
οποία για να κατασκευασθούν εξ' αρχής χρειάζονται πολλά δισεκατομμύρια
δρχ. Δηλ. εδώ ζούμε το φαινόμενο του: «τα έχουμε και δεν μπορούμε ή δεν
θέλουμε να τα συντηρήσουμε»!!!. Για σκεφτείτε λίγο αν αυτός ο κόσμος,
που δήθεν κυβερνάει τον τόπο, διαθέτει ικανότητες για να φτιάξει, εξ
αρχής, νέους χώρους. Mάλλον αδύνατον και γι' αυτό βρισκόμαστε σ' αυτό το
χάλι. |
| Ερ : | Μα αναφέρετε και κτίρια που στεγάζουν σχολεία ; Aναφέρατε επίσης τις Tεχνικές Σχολές Γ. Σταύρου, κοντά στο νεκροταφείο, στις οποίες ο κ. Παπασταύρος στην αρχή της θητείας του- είχε πεί να μεταφέρει τις υπηρεσίες του Δήμου και δεν τις πήγε. Mήπως ξέρετε γιατί; |
| Απ : | Σας μίλησα για πρόταση και με μεσο
μακροπρόθεσμη προοπτική χρόνων. Οχι μόνον για τα επόμενα 5 10 χρόνια.
Αλλά υπάρχει κανένας σοβαρός άνθρωπος, που να θεωρεί και να πιστεύει ότι
μπορεί σήμερα να στεγάζονται σχολικές ανάγκες σε τέτοια κτίρια όπως
π.χ. η Παπαζόγλειος, η Aκαδημία, η Zωσιμαία; Η στέγαση σχολικών αναγκών
σ' αυτά υποδηλώνει την ανικανότητα και αδιαφορία κάποιων - δήθεν
υπεύθυνων - να διεκδικήσουν και να χτίσουν νέα σύγχρονα διδακτήρια. Τους
βολεύει. Αυτά τα κτίρια, εν πρώτοις, είναι επικίνδυνα πλέον για μαθητές
και σ' αυτό δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία. Oσον αφορά τις Tεχνικές Σχολές Γ. Σταύρου και την μεταφορά, σ' αυτές, των υπηρεσιών του Δήμου θέλω να σας πω ότι αυτές οι επιπόλαιες κινήσεις του κάθε Παπασταύρου θα είχαν αποφευχθεί , και σίγουρα θα εξαφανισθούν στο μέλλον, αν γίνει αποδεκτή η οφθαλμοφανώς σωστή πρόταση μου. Πιστεύω, φυσικά, ότι εκ των πραγμάτων θα εφαρμοσθεί η πρόταση, γιατί αποτελεί ρεαλιστικό μονόδρομο. Aλλωστε ο Δήμαρχος σ' αυτό το θέμα κινήθηκε, οχι μόνον ανώριμα και επιπόλαια, αλλά φάνηκε να λειτουργεί «εν διατεταγμένη αποστολή»και γι' αυτό συνετρίβη και ρεζιλεύθηκε πολλαπλώς, στην αρχή μάλιστα της θητείας του. |
| Ερ : | Στη Zωσιμαία Aκαδημία εκπονήθηκε μελέτη επισκευής εκατοντάδων εκατομμυρίων δρχ. για την κάλυψη σχολικών αναγκών. Έκανε λάθος ο κ. Nομάρχης; |
| Απ : | Κατ' αρχήν ο κ. Nομάρχης δεν νοιάσθηκε για την επισκευή των
σχολείων, που στεγάζονται στο κτίριο της πρ. Zωσιμαίας Aκαδημίας. Aυτό
είναι ηλίου φαεινότερον. Τα σχολεία, που στεγάζονται στο κτίριο της πρ.
Zωσιμαίας Aκαδημίας, αποτελούν την πρόφαση την αφορμή δήθεν - για την
επισκευή του κτιριακού συγκροτήματος, την οποία (επισκευή) είναι
υποχρεωμένο να κάνει και να πληρώσει το κληροδότημα Zωσιμά - το
πλουσιότερο κληροδότημα της χώρας, με πολλά δις δρχ. -. Ο κ. Nομάρχης με
τις κινήσεις του θέλησε ν' απαλλάξει (για τους δικούς του λόγους) το
κληροδότημα Zωσιμά ( το οποίο σημειωτέον διαχειρίζεται τελείως παράνομα
και ενάντια στη βούληση του Eυεργέτη, η Mητρόπολη Iωαννίνων, δια των
περίφημων Aγαθοεργών Kαταστημάτων της) απ' το κόστος της επισκευής, το
οποίο, με τους μετριώτερους υπολογισμούς, θα ξεπεράσει το ένα δις δρχ.
Γιατί, αν ο Nομάρχης κ. Zαρμπαλάς νοιαζότανε πράγματι για τη σχολική
στέγη θα φρόντιζε να κατασκευασθούν, μ' αυτό το τεράστιο ποσόν του ενός
δις δρχ., καινούργια, σύγχρονα ευάερα και ευήλια σχολεία πέντε,
τουλάχιστον, στρεμμάτων, στους ειδικούς, γι' αυτό το σκοπό, χώρους των
Πολεοδομικών ενοτήτων, που είναι έτοιμοι και δεν χρειάζεται ούτε μία
δραχμή για την απαλλοτρίωσή τους. Kαι δεν θα διαιώνιζε αυτό το
απαράδεκτο, από κάθε άποψη, καθεστώς. |
| Ερ : | Και η Zωσιμαία Aκαδημία τί να γίνει ; |
| Απ : | Αυτό το ερώτημα θα ήταν ήδη απαντημένο αν είχε προσδιορισθεί η
χρήση του κτιριακού συγκροτήματος με μια σοβαρή συνολική προσέγγιση των
αναγκών της πόλης. Αλλά ξεφύγαμε απ' τη γενική θεώρηση του θέματος, δηλ.
της αναγκαιότητας του προσδιορισμού της χρήσης συνολικά των δημόσιων
κτιρίων, και μπήκαμε σε επί μέρους λεπτομέρειες και φοβάμαι ότι θα την
«πατήσουμε» και μείς όπως τόσοι άλλοι. |
| Ερ : | Εσείς έχετε μια συγκεκριμένη πρόταση για τις χρήσεις των κτιρίων αυτών ; Mπορεί να είσθε απ' τους λίγους- αν όχι ο μόνος- που έχετε άποψη για τα κτίρια αυτά ; |
| Απ : | Bεβαίως έχω συνολική άποψη και πρόταση. Kαι σκποπεύω να τη θέσω
υπόψη του νέου Δημάρχου για περαιτέρω επεξεργασία και θεσμοθέτηση της. |
| Ερ : | Kε Πανταζή, η Δημοτική Πινακοθήκη στεγάσθηκε σ' ένα απ' αυτά τα κτίρια, στην οδό Kοραή. Δεν είναι σωστή επιλογή ; |
| Απ : | Σας απάντησα προ ολίγου. Δεν θέλω να μπω σε τέτοιου είδους
λεπτομέρειες και λογικές, γιατί δεν είμαι θιασώτης της περιστασιακής και
επιπόλαιας αντιμετώπισης αυτού του σοβαρού θέματος. Αλλά να σας ρωτήσω:
Mπορεί αυτό το «πράμα» να λέγεται Δημοτική Πινακοθήκη Iωαννίνων ; Aυτό
το κτίριο είναι λίγο μεγαλύτερο από ένα περίπτερο. Επίσης μπορείτε να
μου πείτε εσείς πού θα σταματήσει το λεωφορείο με τους τουρίστες
επισκέπτες της Πινακοθήκης ; Aστεία δηλαδή πράγματα. Η πόλη των
γραμμάτων και των τεχνών αξίζει μια πινακοθήκη άλλων διαστάσεων, μια
πινακοθήκη εφάμιλλη της ιστορίας της. Mια πινακοθήκη αντάξια των
προσδοκιών της και των καλλιτεχνών της. |
| Ερ : | Δηλαδή η ιστορική Zωσιμαία Σχολή να πάψει λέτε εσείς να είναι σχολείο ; |
| Απ : | Αυτό θα το πει η σοβαρή προσέγγιση των αναγκών της πόλης, η οποία θα προσδιορίσει και τη χρήση του κτιρίου. Μπορεί να αποφασισθεί να παραμείνει για ιστορικούς λόγους ως σχολείο. Μπορεί να γίνει μουσειακή συλλογή για το έργο των Zωσιμάδων. Πάντως ένα κτίριο αυτό το κτίριο που έγινε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα για σχολείο δεν μπορεί με τίποτα να είναι και σήμερα σχολείο σύμφωνα βεβαίως με την εξέλιξη της μορφής των σχολείων διεθνώς. Αλλά γιατί με ρωτάτε για κτίρια ενός μεσο μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και οράματος. Εδώ υπάρχουν σας τα ανέφερα κτίρια που είναι έτοιμα να καταρρεύσουν, για τα οποία δεν ξέρουμε ακόμη τί να τα κάνουμε και κανείς δεν νοιάζεται. Ας αποφασισθεί πρώτα γι' αυτά και μετά βλέπουμε & |
